Rejeneratif Tıp ve Mezenkimal Kök Hücreler

Rejeneratif tıp, insan hücre, doku ve organlarının normal fonksiyonlarını koruyabilmeleri veya fonksiyon kazanmaları amacıyla yerine konması, yenilenmesi veya yapılandırılmasını (düzenlenmesini) tanımlayan bir bilim dalıdır. Hasarlı doku ve organların onarım sürecine destek olunması amacıyla kök hücrelerin laboratuvarda geliştirilip hastaya verilmesi, işlenmesi, doku mühendisliği, diğer kombine tedavi yöntemlerinin kullanılması ve endojen kök hücrelerin uyarılması gibi yaklaşımların hepsi rejeneratif tıp uygulamaları arasında sayılmaktadır. Mezenkimal kök hücreler (MKH) geniş klinik kullanım potansiyelleri sebebi ile rejeneratif tıpta en umut vadeden kök hücre gruplarındandır. MKH’ler farklılaşma potansiyelleri, büyüme faktörü, sitokin, kemokin sekresyonu, ekstraselüler matriks desteği sağlamaları, hasar yerine migrasyon özellikleri ve immünmodulatör etkileri nedeniyle hasarlı doku onarımı ve inflamasyon baskılanmasında önemli rol oynarlar. Stromal kökenli hücreler olmaları nedeniyle in-vitro (hücresel) manupulasyona dayanıklı olup gen tedavisi için uygundurlar; ayrıca hasarlı hücrelere mitokondri transferi yolu ile de rejenerasyona da katkı sağlarlar.         

Mezenkimal kök hücreler PEDI-STEM çalışmalarının ana konularından birisidir. Kemik iliği kökenli hücreler başta olmak üzere MKH’lerin detaylı karakterizasyonu yapılmaktadır. Bunun için geniş bir stromal marker paneli kullanılarak (CD29, CD44, CD105, CD73, CD166, CD146, CD271 vb.) immunofenotipleme yapilmakta ayrıca standart olarak hücrelerin adipojenik, osteojenik, kondrojenik farklılaşma potansiyelleri test edilmektedir. Farklı projeler kapsamında MKH immünmodulatör ve sekretuvar özellikleri incelenmekte; ayrıca kök hücre mikroçevresi (niş) temel elemanlarından olan MKH’lerin hematopoetik kök hücreler ile ko-kültürlerde ve in-vivo hayvan deneylerinde hematopoeze olan etkileri araştırılmaktadır. MKH’lerin mitokondri transferi yolu ile hasarli hücre onarimi üzerine etkileri de Merkez bünyesinde çalışılmaya başlanmış olan yeni bir konudur. In-vitro ve in-vivo hasar modellerinde MKH’lerin rejeneratif etkileri Merkez ekibi tarafından ve/veya farklı merkezler ile iş birliği şeklinde ortak projelerde araştırılmaktadır. Bu konuda yapılmış ve sürdürülen çalışmalar arasında hematopoetik, nöronal, renal ve intestinal hasar gibi araştırma modelleri yer almaktadır.